Εκπαιδευτικό υλικό για την 17η Νοέμβρη

Αφιέρωμα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, την επτάχρονη δικτατορία και τον αντιδικτατορικό αγώνα.

Σε αυτό το αφιέρωμα συγκεντρώνουμε υλικό (σχολικές γιορτές συναδέλφων, χρονικά, δραστηριότητες, ποιήματα, πεζά, ταινίες, φωτογραφίες, κείμενα, βιβλιογραφία, κλπ.) για την επτάχρονη δικτατορία, τον αντιδικτατορικό αγώνα και την εξέγερση του Πολυτεχνείου, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την οργάνωση των σχολικών εκδηλώσεων για την 17η Νοέμβρη, για την καλύτερη οργάνωση της διδασκαλίας που αφορά τα συγκεκριμένα γεγονότα, αλλά και για την καλύτερη ενημέρωση των συναδέλφων για τα γεγονότα της εποχής.

Ως προς το πρωτότυπο υλικό των συναδέλφων που υπάρχει εδώ, είναι αυτονόητο πως (όπως και το άλλο που συγκεντρώνουμε από το διαδίκτυο) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διδακτική χρήση ελεύθερα από όλους, με την μοναδική επισήμανση πως απαγορεύεται η εμπορική αξιοποίησή του  ή οποιαδήποτε δράση σχετίζεται με την αξιολόγηση..

Αναμένουμε περισσότερες προτάσεις και υλικό από συναδέλφους, καθώς το αφιέρωμα θα εμπλουτίζεται διαρκώς.

 ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Το αφιέρωμα εμπλουτίζεται, διορθώνεται και ανανεώνεται –όποτε βρίσκουμε κάτι καινούριο να προσθέσουμε– με καινούριο υλικό (το οποίο θα μπαίνει στις επί μέρους ενότητες).
Γι’ αυτόν τον λόγο, παρακαλούμε όσους αναδημοσιεύουν υλικό από εδώ, να μην αντιγράφουν απλώς το περιεχόμενο, αλλά να βάζουν και ενεργό υπερσύνδεσμο προς την σελίδα αυτή, προκειμένου οι χρήστες να μένουν ενήμεροι για τις αλλαγές.

.

1. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ – ΤΕΚΜΗΡΙΑ

α) Φωτογραφικό υλικό
172 φωτογραφίες σε μορφή αρχείων εικόνας,  με χρονική σειρά, από την επιβολή του χουντικού πραξικοπήματος το 1967 μέχρι την δίκη της χούντας το 1974.

β) Εικονογραφημένη ανασκόπηση της χουντικής επταετίας και των γεγονότων του Πολυτεχνείου.

γ) Μικρό εικονογραφημένο χρονικό των τριών ημερών (Τετάρτη 16/11 μεσημέρι – Σάββατο 17/11 ξημερώματα).

δ) Οι νεκροί του Πολυτεχνείου
Αναλυτική (όσο μπορεί, αφού απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού) παρουσίαση και τεκμηρίωση των νεκρών του Πολυτεχνείου, με βάση το επίσημο πόρισμα του εισαγγελέα Δημήτρη Τσεβά (1974) και την μελέτη του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (2004). Στην παρουσίαση αυτή θα βρείτε και τα δύο στην πρωτότυπη μορφή τους.
Τα δύο αυτά τεκμήρια γίνονται ιδιαίτερα χρήσιμα σήμερα, όπου μετά από μισό αιώνα σχεδόν από εκείνη την ημέρα, έχουν αρχίσει να πληθαίνουν οι φωνές εκείνες που προσπαθούν να διασπείρουν με fake news, αλλά και μισές αλήθειες (που είναι χειρότερες από τα ψέματα), την αμφιβολία στους νεότερους προς το ιστορικά καταγεγραμμένο, δεδομένο και αδιαμφισβήτητο γεγονός: την ύπαρξη νεκρών στο Πολυτεχνείο).

ε) 11 τεκμήρια για το Πολυτεχνείο
Όσο απομακρυνόμαστε χρονικά από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ακούγονται όλο και περισσότερες παραφωνίες που προσπαθούν να θολώσουν τα γεγονότα.
Ο δημοσιογράφος Δημήτρης Ψαρράς έχει επιμεληθεί 11 μικρής διάρκειας βίντεο με αποσπάσματα από την δίκη των δικτατόρων.

.

2. VIDEOS – ΤΑΙΝΙΕΣ

α) “12.410 και 1 Τριαντάφυλλα”
Η εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου μέσα από τα μάτια μιας γάτας που θρηνούσε τους γονείς της οι οποίοι είχαν σκοτωθεί στο Πολυτεχνείο πριν 12.410 ημέρες (το βίντεο δημιουργήθηκε το 2007).

β) Αφιέρωμα στο Πολυτεχνείο
Ντοκυμαντέρ – αφιέρωμα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, από το “Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα”. (διάρκεια 2 ώρ 17 λ.)

γ) Νοέμβρης ’73
Βίντεο με το χρονικό εκείνων των ημερών. (διάρκεια 9 λ.)

δ) Στ. Παττακός
Θράσος και κυνισμός, μέσα σε 40 δευτερόλεπτα…

ε) Παττακός: Δήλωσή του για τα βασανιστήρια Ο λόγος που βάλαμε αυτό το μικρό βίντεο είναι για να μην ξεχνιέται ο κυνισμός αυτού του ανθρώπου, που αναφέρεται στα βασανιστήρια της χούντας εναντίον των πολιτών (εδώ, μικρό απόσπασμα που αναφέρεται στον –δεξιό μάλιστα– ταγματάρχη Σπύρο Μουστακλή που η χούντα άφησε ανάπηρο επειδή πήρε μέρος σε ένα στρατιωτικό κίνημα εναντίον της…).
Οι χριστιανικές εικόνες στο φόντο μάς θυμίζουν πόσο εύκολα και ανέξοδα οι άνθρωποι μπορούν να διαστρεβλώνουν μία ιδεολογία όταν θέλουν να την χρησιμοποιήσουν για τα συμφέροντά τους…

στ) Το παραλήρημα του δικτάτορα (διάρκεια 3 λ.)
Παραληρηματικός λόγος από τον άνθρωπο που ανέλαβε να κάνει την “βρώμικη” δουλειά της δικτατορίας στην Ελλάδα, για χάρη των Αμερικανών…

ζ) Το χρονικό της δικτατορίας 
Ντοκυμαντέρ του Παντελή Βούλγαρη. (διάρκεια 37 λ.)

η) Οι δίκες των Απριλιανών
Από το αρχείο της ΕΡΤ. (διάρκεια 19 λ.)

θ) Η δικτατορία των συνταγματαρχών
Ντοκυμαντέρ της ΕΡΤ. (διάρκεια 59 λ.)

ι) 6 βίντεο για το Πολυτεχνείο και για το ιστορικό πλαίσιο των γεγονότων
Έξι μικρής διάρκειας βίντεο (2 – 4 λεπτά το καθένα):
Πολυτεχνείο 1: Κοινωνικές συγκρούσεις της δεκαετίας του ’60
Πολυτεχνείο 2: Κατάλυση της Δημοκρατίας – Πρώτες αντιστάσεις
Πολυτεχνείο 3: Διεθνείς επιδράσεις – Βιετνάμ – Μάης ’68
Πολυτεχνείο 4: Εξέγερση
Πολυτεχνείο 5: Εισβολή – Ματοκύλισμα
Πολυτεχνείο 6: Τότε και σήμερα

ια)Ο χρυσός αιώνας των δικτατοριών, της Νίνας Γεωργιάδου (διάρκεια 48 λ.)
Μία αναδρομή σε ένα αιώνα πραξικοπημάτων, υποτέλειας, δικτατοριών, εξάρτησης, βίας και νοθείας και ισοπέδωσης του ελληνικού λαού.

ιβ)Κύπρος 1974 – Συρία 2015” (διάρκεια 3,40 λ.)
Ένα φωτογραφικό ταξίδι στην προσφυγιά, πάνω στην μουσική του Λιβανελί, τους στίχους του Λ. Παπαδόπουλου και την ερμηνεία της Μ. Φαραντούρη.

.

3. ΗΧΗΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 

40 ηχητικά αποσπάσματα, από το υλικό που κυκλοφορεί για την Χούντα και το Πολυτεχνείο, μικρής διάρκειας και με κάποια σχετική χρονική σειρά για να είναι πιο εύκολα στην χρήση από τους συναδέλφους.
Πατήστε ΕΔΩ! για να μεταφερθείτε στον σύνδεσμο.

.

4. ΓΙΟΡΤΕΣ – ΧΡΟΝΙΚΑ – ΘΕΑΤΡΙΚΑ – ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

α) Η ιστορία μιας νύχτας (θεατρική παράσταση) του Δημήτρη Μαριόλη.
     Μια αληθινή ιστορία στο φως της ημέρας (Βίντεο που φτιάχτηκε για να συνοδεύσει το σχολικό θεατρικό έργο του Δημήτρη Μαριόλη “Η ιστορία μιας νύχτας” και να διηγηθεί, όσο πιο απλά γίνεται, στα παιδιά, τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 ως την 21η Απριλίου 1967.

β) Το καφενείον “Η Ελλάς”
(Θεατρική παράσταση) του Δημήτρη Μαριόλη\.

γ)Ντενεκεδούπολη
Διασκευή του έργου της Ευγενίας Φακίνου.

δ) Δικτατορία: Επιβολή, Αντίσταση, Εξέγερση
Χρονικό της επταετίας (από συναδέλφους της δευτεροβάθμιας).

ε) Το χρονικό της δικτατορίας:
Το παραπάνω χρονικό, τροποποιημένο (συμπληρωμένο με ποιήματα και συνεντεύξεις) από τον συνάδελφο Αλέξανδρο Καπακτσή.
    i. Τα κείμενα
.   ii. Η συνοδευτική παρουσίαση
Αν θέλετε να δείτε την παρουσίαση online,  πατήστε ΕΔΩ! (αφού συνδεθείτε στον λογαριασμό Microsoft που έχετε, ή δημιουργήσετε).

στ) Τα Μαγικά Μαξιλάρια (The sequence), του Νίκου Χατζηορφανού
Βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Ευγένιου Τριβιζά.

ζ) Η γιορτή της δημοκρατίας. (Οι τέσσερις απαγορεύσεις του Αρπατίλαου)
Θεατρική παράσταση για το Πολυτεχνείο βασισμένη στα «μαγικά μαξιλάρια» του Ευγένιου Τριβιζά. Επιμέλεια – επιλογή – διασκευή  κειμένων : Αναστασία Τσιαχπίνη, Ανδριάνα Σκόρδου, Κατερίνα Ζαχαροπούλου.

η) “Ήταν ένα Πολυτεχνείο” των: Καλαποθάκου Σταυρούλας, Μάζαρη Μάριου, Φωτόπουλου Παναγιώτη.
Κείμενα και ποιήματα για την επέτειο.

θ) ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΧΟΥΜΕ …ΚΙ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΤΑΓΗ!
Μνήμη Πολυτεχνείου ’73 (Σχολική γιορτή, Νοέμβρης 2016, Γιώτα Βόνη (8ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών)

.

5. ΚΕΙΜΕΝΑ – ΑΡΘΡΑ – ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ

α) Η συνέντευξη του οδηγού του τανκ
…που γκρέμισε την πύλη του Πολυτεχνείου, στο ΒΗΜΑ της 9ης/11/2003. .

β) Η γνωστή-άγνωστη αντίσταση στη Χούντα
Χρονολόγιο  της αντίστασης κατά της Χούντας, από την δημοσιογραφική ομάδα του Ιού της Ελευθεροτυπίας. 1967 1974. Επιλέξτε έτος στο κάτω μέρος της σελίδας. .

γ) Η αλήθεια για τους νεκρούς του Πολυτεχνείου, άρθρο της Κατρίν Αλαμάνου στο Tvxs.

δ)Ανθρωποφύλακες“, του Περικλή Κοροβέση (το βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή)
Πρόκειται για την συγκλονιστική κατάθεση του συγγραφέα στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στην Διεθνή Αμνηστία, με την οποία γνωστοποίησε για πρώτη φορά στην διεθνή κοινότητα τα φρικτά βασανιστήρια που υφίσταντο οι πολιτικοί κρατούμενοι της χούντας των συνταγματαρχών.

ε) Η κακοποίηση των τραυματιών του Πολυτεχνείου
Μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τις αγριότητες που εκτυλίχθηκαν στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο, όπου κατά κύριο λόγο μεταφέρονταν οι τραυματίες της βραδιάς του Πολυτεχνείου. Δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, στις 9/11/2003. .

στ) Κείμενα για την αντίσταση κατά της χούντας και το Πολυτεχνείο

ζ) Λαμόγια στο χακί
Επειδή τα τελευταία χρόνια επιχειρείται μία προσπάθεια προβολής της Χούντας ως “αδιάφθορης”, διαβάστε τα απίστευτα (για τους “αφελείς” που προσπαθούν να την εξωραΐσουν) σκάνδαλα που ξέσπασαν επί Επταετίας.

η) Ντοκουμέντα για την προδοσία της Κύπρου
Τα παρουσίασε το 2012 ο Μαρίνος Σιζόπουλος, πρόεδρος της Επιτροπής για τον Φάκελο της Κύπρου, στον κυπριακό τηλεοπτικό σταθμό Sigma Live.
Η περίοδος της δικτατορίας τελείωσε όταν η Χούντα κατέρρευσε στις 24 Ιουλίου του 1974 κάτω από το βάρος της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
Η εισβολή στην Κύπρο πραγματοποιήθηκε τέσσερις ημέρες νωρίτερα (στις 20 Ιουλίου 1974) και αποτέλεσε παράβαση του καταστατικού χάρτη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και της Συνθήκης Εγγυήσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι γνωστή με την ονομασία Αττίλας Ι.
Το έγκλημα σε βάρος του κυπριακού λαού που συντελέστηκε με την τουρκική εισβολή το 1974, εκτελέσθηκε στα πλαίσια του ΝΑΤΟ και οργανώθηκε με την πλήρη συμμετοχή, συνενοχή και ευθύνη της ελληνικής αμερικανόδουλης χούντας.
Η ευθύνη βαραίνει συνολικά τους δικτάτορες (βλ. σχέδιο για απαγωγή και εξόντωση του Μακαρίου το 1972) και όχι μόνο τον Ιωαννίδη.
Συγκεκριμένα, οι δικτάτορες σχεδίασαν και εκτέλεσαν την απόπειρα ανατροπής της κυπριακής κυβέρνησης στις 15 Ιουλίου 1974. Το αρχηγείο του πραξικοπήματος ήταν στην ΕΛΔΥΚ, τις διαταγές τις έδωσαν Έλληνες αξιωματικοί και Έλληνες αξιωματικοί ηγήθηκαν των επιχειρήσεων. Πέντε ημέρες μετά, ακολούθησε η τουρκική εισβολή και η διχοτόμηση του νησιού.
Τα γεγονότα οδήγησαν στην κατάρρευση του δικτατορικού καθεστώτος στην Αθήνα. Ο φάκελος της Κύπρου παραμένει ακόμα και σήμερα κλειστός. Έχει δημοσιευτεί ωστόσο το πόρισμα της κυπριακής βουλής που είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικό.

θ) Βιβλιογραφία για τη δικτατορία και τον φασισμό – 1
Βιβλιογραφία για τη δικτατορία και τον φασισμό – 2 .

.

6. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΚΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ

Ένας πλήρης κατάλογος με προτάσεις για παιδικά και εφηβικά βιβλία για την διαπολιτισμικότητα, την μετανάστευση, την προσφυγιά, τον αντιρατσισμό, την ειρήνη, τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και τον αντιφασισμό. Προτάσεις για όλες τις ηλικίες. (Επιλογή/επιμέλεια : Γιάννης Παπαδάτος)