Το νομοσχέδιο για την «Αναδιοργάνωση των δομών υποστήριξης της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης», το οποίο αναμένεται να κατατεθεί το επόμενο διάστημα προς ψήφιση, εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των βασικών κατευθύνσεων κυβέρνησης – ΕΕ – ΔΝΤ – ΟΟΣΑ.
Η όποια συζήτηση γύρω από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν μπορεί να γίνει χωρίς να ληφθεί υπόψη τόσο το γενικότερο πολιτικοκοινωνικό πλαίσιο και οι επιδιώξεις που υπάρχουν για την εκπαίδευση, όσο και με το πώς και κατά πόσο σχετίζεται και συμπληρώνει το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο (ΠΔ.79, εγκύκλιος για 30ωρο, τριμελείς επιτροπές, συγχωνεύσεις κλπ).
Και οι επιδιώξεις αυτές επιγραμματικά σημαίνουν:
-Απαλλαγή της υποχρέωσης του κράτους από ένα μεγάλο μέρος των δαπανών για την παιδεία.
-Ευελιξία της εκπαιδευτικής αγοράς όπου η εκπαίδευση γίνεται προϊόν και άρα εμπορεύσιμη, αντικείμενο προς πώληση, αντικείμενο κερδοφορίας.
– Επικράτηση μορφών ελαστικής εργασίας στην εκπαίδευση.
– Συγκρισιμότητα, ανταγωνισμός, πόλεμος μεταξύ σχολείων.
Κουλτούρα αξιολόγησης ή αλλιώς: αύριο το βελάκι θα δείχνει εσένα.
Να θυμίσουμε εδώ ότι η ενδιάμεση έκθεση του ΟΟΣΑ έκανε λόγο για διαμόρφωση κουλτούρας αξιολόγησης. Κι αυτό γιατί όσες προσπάθειες έγιναν μέχρι σήμερα επιβολής της ατομικής αξιολόγησης απέτυχαν καθώς ο εκπαιδευτικός κόσμος με τους αγώνες του δεν επέτρεψε να εφαρμοστούν. Κι ενώ με την προηγούμενη νομοθεσία (ΠΔ 152) ήμασταν όλοι αξιολογούμενοι τώρα είμαστε όλοι αξιολογητές και επιπλέον τα στελέχη είναι και αξιολογούμενα.
Έχουμε και λέμε:
Άρθρο 40 παρ. 12η : οι διευθυντές, υποδιευθυντές προϊστάμενοι σχολικών μονάδων αξιολογούνται από τους εκπαιδευτικούς και μέλη ΕΕΠ, ΕΒΠ των οικείων σχολικών μονάδων.
Άρθρο 40 παρ. 13.: Η αξιολόγηση πραγματοποιείται βάσει ανώνυμου ερωτηματολογίου…
Η αξιολόγηση πραγματοποιείται εφόσον οι αξιολογητές είναι τουλάχιστον τρεις.
Η κλίμακα της αξιολόγησης στελεχών είναι και ποιοτική (ακατάλληλος ως άριστος) και βαθμολογική (0 έως 100). Να σημειωθεί ότι ο χαρακτηρισμός ακατάλληλος περιλαμβάνεται για πρώτη φορά.
Αρθρο 40 παρ. 14: Η βαθμολογία κάθε ετήσιας αξιολόγησης των στελεχών συνοδεύει τον ατομικό φάκελο κάθε στελέχους και συνεκτιμάται κατά τις αξιολογήσεις του.
Πέρα από την προσπάθεια δημιουργίας αυτής της περίφημης κουλτούρας αξιολόγησης, της εσωτερίκευσης δηλαδή δια της συμμετοχής της αναγκαιότητας της αξιολόγησης, πρέπει να δούμε και δυο πολύ σοβαρά ζητήματα. Περνάμε πλέον από συλλογική σε ατομική διαδικασία, από τη στιγμή που ο Σύλλογος διδασκόντων δεν υπάρχει στη αξιολογική διαδικασία. Παραμερίζεται έτσι η συλλογική διαδικασία και η απαραίτητη απαρτία, η οποία σε συνδυασμό με την απεργία-αποχή είχε μπλοκάρει τα σχέδια του Υπουργείου στις προηγούμενες αναμετρήσεις. Ακόμη, με το παρόν σχέδιο νόμου έχουμε την ανώνυμη συμπλήρωση ερωτηματολογίου, πιθανότατα και ηλεκτρονικά. Έτσι αν το συμπληρώσουν τρεις, η αξιολόγηση θεωρείται ότι έγινε.
«Προγραμματισμός και αποτίμηση» ή αλλιώς αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας.
Άρθρο 47 : Συλλογικός προγραμματισμός και ανατροφοδοτική αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων.
Πρόκειται για τη διαστροφή της νοηματοδότησης λέξεων που για τον εκπαιδευτικό κόσμο είναι συνδεδεμένες με συλλογικές, παιδαγωγικές διαδικασίες. Έτσι, μετά τη διαμόρφωση κουλτούρας αξιολόγησης επιχειρείται η αθόρυβη αλλά αποτελεσματική προώθηση της αξιολόγησης/αυτοαξιολόγησης σχολικής μονάδας.
Επιγραμματικά, στο συγκεκριμένο άρθρο προβλέπονται μεταξύ άλλων τα εξής:
- Το Σχολικό Συμβούλιο (Σύλλογος διδασκόντων, Σύλλογος γονέων, Δήμος, μαθητές) συνεδριάζει με θέμα
τον προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του. Άρα γονείς και δήμος εμπλέκονται πλέον στον προγραμματισμό εκπαιδευτικού έργου
- Ο Σύλλογος διδασκόντων λαμβάνει υπόψη του τις απόψεις του Σχολικού συμβουλίου για το συγκεκριμένο
θέμα ενώ παράλληλα υπάρχει η δυνατότητα να κληθούν στη συγκεκριμένη συνεδρίαση στελέχη από διάφορους φορείς. Με αυτό τον τρόπο, ο προγραμματισμός του εκπαιδευτικού έργου, ανοίγει το ζήτημα της αυτονομίας της σχολικής μονάδας και της διάσπασης του ενιαίου χαρακτήρα της εκπαίδευσης.
- Οι εκθέσεις που διαμορφώνονται από τους συλλόγους διδασκόντων υποβάλλονται στο οικείο ΠΕ.Κ.Ε.Σ , ο
συντονιστής του οποίου τις μελετά και διατυπώνει παρατηρήσεις οι οποίες δεν έχουν συμβουλευτικό αλλά δεσμευτικό χαρακτήρα. Παράλληλα τα ΠΕ.Κ.Ε.Σ συντάσσουν συνολικές συγκεντρωτικές εκθέσεις με δείκτες ποιότητας που θα μπορούν να κωδικοποιηθούν και να καταμετρηθούν σε πανελλαδικό επίπεδο, τις οποίες αποστέλλουν στο ΙΕΠ το οποίο με τη σειρά του κάνει την εισήγησή του στον υπουργό παιδείας. Ο Υπουργός παιδείας με απόφασή του καθορίζει τους βασικούς θεματικούς άξονες προγραμματισμού καθώς και τον τύπο των σχετικών εκθέσεων. Εύκολα γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω ότι δεν πρόκειται για μια εσωτερική διαδικασία της σχολικής μονάδας αλλά για διαμόρφωση μιας δυναμικής κωδικοποίησης, συγκρισιμότητας, διαφοροποίησης και ανταγωνισμού των σχολικών μονάδων. Δηλαδή μιας διαδικασίας αυτοαξιολόγησης.
Περιφερειακές δομές διοίκησης και εκπαιδευτικής υποστήριξης
ή αλλιώς συγκεντρωτισμός και μείωση κόστους.
Τα ΠΕ.Κ.Ε.Σ ενσωματώνουν τις αρμοδιότητες των Π.Ε.Κ., των Προϊσταμένων Επιστημονικής-Παιδαγωγικής Καθοδήγησης, και των Σχολικών Συμβούλων. Στην ουσία μιλάμε για «μικρά υπουργεία παιδείας», που θα συγκεντρώνουν πλήθος αρμοδιοτήτων και θα παίζουν καθοριστικό ρόλο στη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής.
Τα δημιουργούμενα Κ.Ε.Σ.Υ (Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης) που θα λειτουργούν σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, θα στριμώξουν υπάρχουσες δομές, που θα καταργηθούν και θα συγχωνευτούν εκ νέου, όπως τα Κ.Ε.Δ.Δ.Υ., οι Σ.Σ.Ν., τα Κ.Ε.Σ.Υ.Π., τα Κ.Ε.Π.Λ.Η.Ν.Ε.Τ. και τα Ε.Κ.Φ.Ε. Τα δε παλιά Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης θα μετονομαστούν σε Κέντρα Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΚΕΑ), γεγονός που αλλοιώνει τον προσανατολισμό και το περιεχόμενό τους και θα επιφορτιστούν με πρόσθετες αρμοδιότητες, συγκεντρώνοντας στον φορέα τους τους τομείς της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, της Αγωγής Υγείας και των Πολιτιστικών Θεμάτων.
Έχουμε «συγκεντρωτισμό» όσον αφορά τον πιο σφικτό έλεγχο του κράτους στο να υλοποιούνται οι αναδιαρθρώσεις στην εκπαίδευση και «αυτονομία» όσον αφορά τη μεταφορά των λειτουργικών, χρηματοδοτικών υποχρεώσεών του στα σχολεία, στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς.
Ίδρυση Κέντρων Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης
ή αλλιώς αποδόμηση της ειδικής αγωγής/εκπαίδευσης.
Οι διατάξεις του συγκεκριμένου νομοσχεδίου αποδομούν ουσιαστικά τις υποστηρικτικές δομές ενώ παράλληλα δημιουργούν πολλά εμπόδια στα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Πιο συγκεκριμένα:
- Αποδυναμώνεται η διεπιστημονική συνεργασία που αποτελεί και την πιο ενδεδειγμένη προσέγγιση.
- Οι ΕΔΕΑΥ που μέχρι σήμερα λειτούργησαν σε ελάχιστα σχολεία, επανέρχονται, με κρίσιμο ρόλο, χωρίς όμως να αναφέρεται με ποιον τρόπο θα στελεχωθούν! Ταυτόχρονα ξεκαθαρίζεται ότι δεν πρόκειται να συστήσει ΕΔΕΑΥ σε όσα σχολεία δεν έχουν και επιφορτίζει την υποστήριξη των μαθητών σε ομάδα που θα συστήσει ο Σύλλογος Διδασκόντων!!!
- Εξαφανίζεται ο όρος διάγνωση – διαφοροδιάγνωση και αντικαθίσταται από τον όρο «διερεύνηση εκπαιδευτικών και ψυχοκοινωνικών αναγκών».
- Καταργούνται ειδικότητες και περιορίζεται ο ρόλος μελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού, δηλαδή των ειδικών επιστημόνων που συναπαρτίζουν μαζί με τους εκπαιδευτικούς το προσωπικό των ΚΕΣΥ.
- Μεταφέρει στους εκπαιδευτικούς των τμημάτων ένταξης τεράστιο όγκο δουλειάς.
- Χωρίς να γίνεται πρόβλεψη για στελέχωση των ΚΕΣΥ πολλαπλασιάζονται οι αρμοδιότητες των εργαζομένων σε αυτά.
Γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω ότι απαξιώνονται τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες καθώς δεν εξασφαλίζεται η πρόληψη και αποκατάσταση των δυσκολιών τους, ευθύνη την οποία το κράτος θέλει να μετακυλήσει σε εκπαιδευτικούς και γονείς .
Συνάδελφοι,
εκτίμησή μας είναι ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, εκτός του ελέγχου, της αξιολόγησης και της αυτοαξιολόγησης σχολικής μονάδας που προωθεί, δημιουργεί παράλληλα ένα πιο συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης, γραφειοκρατίας και ιεραρχίας. Ένα πιο σύνθετο, πιο δυσκίνητο και πιο δαιδαλώδες μεταξύ ομάδων, φορέων, προσώπων. Δηλαδή εκτός του Συλλ. Διδασκόντων έχουμε επιπλέον το σχολικό συμβούλιο, ομάδες εκπαιδευτικών, ομάδες όμορων σχολείων, διεπιστημονικές ομάδες, ομάδες που επικοινωνούν με το ΚΕΣΥ, το ΚΕΑ, συνεδριάσεις του Συλλ. Διδασκόντων για να συζητήσουν όσα συζήτησαν οι παραπάνω ομάδες και να κάνουν ανατροφοδότηση του αρχικού σχεδιασμού. Έτσι, θα επιχειρηθεί το εργασιακό 30ωρο να εφαρμοστεί στην πράξη πλέον.
Μεγάλη κατάκτηση του εκπαιδευτικού κινήματος, που πρέπει να σημειωθεί, αποτελεί η κατάργηση του ΠΔ152, το οποίο συγκαταλέγεται στη μεγάλη συλλογή νομοθετημάτων για την αξιολόγηση που ακυρώθηκαν στην πράξη από τους αγώνες μας τα τελευταία 20 χρόνια.
Δεν αξιολογώ – Δεν αξιολογούμαι
Συνεχίζουμε στον ίδιο δρόμο που χάραξαν οι αγώνες των προηγούμενων χρόνων, οι αγώνες που μπλοκάρισαν στην πράξη την προώθηση της αξιολόγησης όλο το προηγούμενο διάστημα. Διεκδικούμε:
- Να αποσυρθεί το ν/σχ για τις νέες δομές, το άρθρο 50 (καταργούμενες διατάξεις: κατάργηση του ΠΔ 79) να ψηφιστεί με την προσθήκη της κατάργησης της ΑΔΙΠΔΕ, του ν.3848 και όλου του θεσμικού πλαισίου της αξιολόγησης.
- Όχι στην αξιολόγηση – αυτοαξιολόγηση. Παιδαγωγική ελευθερία και δημοκρατία στο σχολείο.
- Αποφασίζουμε από τώρα απεργία – αποχή από κάθε αξιολογική διαδικασία είτε αφορά αξιολόγηση στελεχών είτε αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας
- Παίρνουμε όλα τα μέτρα για να επιτύχουμε την ίδια αποτελεσματική και μαζική απόρριψη της αξιολόγησης/αυτοαξιολόγησης όπως και στις προηγούμενες νικηφόρες αναμετρήσεις (γενικές συνελεύσεις, επιτροπές αγώνα, συνεδριάσεις συλλόγων διδασκόντων, συγκέντρωση υπογραφών, κλπ.)
Η πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας
Σπηλιοπούλου Κατερίνα Αθανασόπουλος Νίκος
